آرتروز و سائیدگی زانو DJD
( آناتومي مفصل زانو )
آرتروز يا ساييدگي مفاصل ، شايعترين نوع آرتريت(التهاب و آزردگي مفاصل ) است وابتلا به آرتروز و ساییدگی زانو ممکن است در هر سنی مشاهده شود، اما در اکثر موارد این مشکل در افراد بالاتر از ۶۵ سال ایجاد می‌گردد
مفصل زانو بزرگترين مفصل سينويال بدن است كه از به هم رسيدن استخوانهاي ران(فمور) ، ساق (تبيا ) و كشكك (پتلا) تشكيل مي شود.
در انتهاي اين استخوانها ، ساختاري محكم و صاف وجود دارد كه به آن غضروف هيالين مي گويند و باعث حركت راحت اين ساختمانها روي يكديگر مي شوند
دو غضروف ديگر به نامهاي منيسك داخلی و منيسك خارجی هم بين استخوانهای ران وساق قرار دارند. چند عدد رباط (ليگامان) هم اين استخوانها را متصل به هم نگه مي دارند و مانع حركتهای نابجای آنها مي شوند از جمله ليگامان صليبی قدامي و ليگامان صليبي خلفی. ساختمانهاي ذكر شده توسط بافت محكمی به نام كپسول مفصلی در بر گرفته مي شوند
در دو انتهای استخوانها بافت انعطاف پذیر ی به نام غضروف مفصل قرار داردو انتهای استخوان ها در جایی که با هم مفصل میشوند به وسیله پرده محکمی به نام کپسول مفصل محصورشده است.یک مایع غلیظ و لزج بین دو سر استخوان ها و در درون مفصل زانو قرار گرفته که سطح غضروف را لیز کرده و اصطکاک بین دو سطح مفصلی را کاهش میدهد و به آن مایع سینوویال یا مایع مفصلی میگویند ، با اینکه در اصلاح عامیانه آرتروز زانو را به عنوان ساییدگی زانو می شناسند اما بهتر است بدانید که ساییدگی زانو از جمله علت های مهم در بروز آرتروز زانو می باشد.
باگذر زمان وافزایش سن و با فرسایش وساییده شدن غضروف اطراف مفصل زانو(غضروف انتهای استخوان)،غضروف به تکه های کوچکتری شکسته میشوند واین تکه ها دراطراف مفصل بصورت شناور باقی میمانند ، وغضروف به دلیل داشتن بافت ارتجاعی و لغزنده در تسهیل حرکت مفصل و استخوان نقش بسیار مهمی دارد و وقتی فرسایش می یابد این لغزندگی از بین می‌رود وحرکت مفصل و استخوان با مشکلاتی مواجه میشود که همراه با درد خواهدبود.
علل ساييدگی زانو
عوامل زیر از جمله رایج ترین علل ساییدگی زانو می باشند که عبارتند از
- سن :با بالا رفتن سن ، ریسک ابتلا به ساییدگی مفاصل نیز تشدید می گردد
- جنسیت :خانم ها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند
- اضافه وزن :چاقی از عواملی است که سبب ایجاد فشار بر ران و زانو شده و زمینه ساز ابتلا به ساییدگی زانو می گردد
- شغل :برخی مشاغل که با نشست و برخاست مداوم همراه هستند ، شغل هایی که نیازمند ایستادن به مدت طولانی هستند و سبب کم تحرکی می شوند و نیز شغل هایی که نیاز به استفاده مکرر از پله دارند از جمله مواردی هستند که موجب ساییدگی زانو می شوند
- ژنتیک :از دیگر مواردی که به ساییدگی زانو می انجامد دلایل وراثتی و ژنتیکی می باشد.
- آسيب های مفصلی :برخی آسیب های وارده به مفصل زانو که ممکن است در اثر حرکات ورزشی یا تصادفات رانندگی ، حادث گردند می توانند منجر به پارگی لیگامان های صلیبی يا منیسک ها شده و به افزایش احتمال ابتلا به ساییدگی زانو بیانجامند
- اشكالات بیومکانیک :مشکلاتی اعم از تفاوت فاحش در طول پاها و غیره می باشد که می تواند احتمال ساییدگی مفصل زانو یا آرتروز زانو را افزایش دهد.
علائم ساییدگی زانو
- احساس درد در قسمت داخلی زانو-
- به خصوص در مواقع راه رفتن بالا و پایین رفتن از پله و ایستادن به مدت طولانی
- تشدید درد در ناحیه زانو در صورت لمس این ناحیه-
- واحساس خشکی و سفتی در زانودرهنگام حرکت دادن زانو یا برخاستن ازخواب
- فاصله گرفتن زانوها از هم_
کاهش حرکت مفصل و کم شدن دامنه حرکتی آن_
احساس سایش و ایجاد صدادر زانو هنگام خم و راست کردن_
ایجاد برجستگی‌های استخوانیو تغییر شکل زانو_
تغییر الگوی راه رفتن–
برای تشخیص ساییدگی زانو در مرحله اول، معاینه بالینی توسط پزشک متخصص انجام می‌گیرد. در این معاینه دامنه حرکتی زانو، نوع گام برداشتن بیمار و وضعیت رباط‌هاوعصب‌های زانو مورد بررسی قرار می‌گیرند. همچنین جهت تشخیص میزان فرسایش غضروف و کاهش فضای مفصلی از تصویربرداری نیز استفاده میشود. در موارد پیچیده‌تر ممکن است پزشک، آزمایش خون و ام آر ای نیز تجویز کند
درجات ساییدگی زانو
به طور معمول درجه یا شدت ساییدگی زانو با روش آرتروسکوپیک مشخص میشود. آرتروسکوپی یک عمل جراحی ساده است که بدون ایجاد برش خیلی زیاد بر روی پوست و دیگر بافت‌های نرم، یک دوربین جراحی کوچک وارد مفصل زانو میشود
ساییدگی زانو به چهار درجه تقسیم میشود
:درجات ساییدگی زانو به شرح زیر هستند
- درجه۱ (مشکوک): تغییرات زودهنگام نشان‌دهنده ایجاد فیشر
یا شقاق (شکستن) در غضروف هستند
- درجه۲ (خفیف): افزایش ضخامت بیشتر، سبب شکستن استخوان میشود
- درجه۳ (متوسط): از بین رفتن متناوب غضروف همراه با هر شکستگی
- درجه۴ (شدید): بیرون زدن استخوان ساب کندرال (زیر غضروف)
درمان ساییدگی زانو
در حال حاضر ساییدگی زانو قابل بازگشت و ترمیم نیست، اما می‌توان به کمک روش‌های درمانی زیر این فرایند را کنترل کرده و از پیشرفت آن تا حد زیادی پیشگیری کرد.
✅درمان دارویی
برخی از داروهایی که ممکن است پزشک برای کنترل درد و کاهش التهاب مفصل تجویز کند، عبارتند از
استامینوفن برای کاهش درد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند دیکلوفناک، بروفن و ناپروکسن و در برخی موارد دولوگزتین همچنین ممکن است پزشک تزریق کورتیکو استروئید را برای شما تجویز کند. کورتیکواستروئیدها (موسوم به کورتیزون) داروهای ضدالتهابی هستند که به مفصل زانو تزریق میشوند. تزریق این داروها سبب تسکین درد و کاهش التهاب مفصل میشود. با این حال، اثرات آن همیشگی نیست
_______________________________
ورزش و کنترل وزن✅
مهمترین راه برای کنترل علائم ساییدگی زانو هستند. در واقع با انجام فعالیت‌های ورزشی در وهله اول کاهش وزن انجام می‌گیرد که این مسئله موجب کم شدن فشار اضافی روی زانوها میشود.
علاوه بر این حرکات ورزشی موجب تقویت عضلات زانو میشوند و از بروز ساییدگی زانو جلوگیری می‌کنند.از جمله بهترین حرکات ورزشی در این زمینه :می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
↪اسکوات به کمک صندلی، اسکوات کنار دیوار، حرکت پله یا استپ آپ، قرارگیری در پنجه پا، حرکت بلند کردن پا در حالت دراز کشیده یا نشسته، حرکت کششی عضله چهار سر ران، حرکت کششی عضله پشتی ساق پا، حرکت کششی عضله همسترینگ
کاردرمانی و فیزیوتراپی✅
یکی از روش‌های درمان ساییدگی زانو است که به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند
فواید فیزیوتراپی زانو
⬇️به صورت کلی از مهمترین فواید فیزیوتراپی زانو عبارتند از
- کاهش درد در مفصل✔
- ✔کاهش التهاب در مفصل و در نتیجه اگر مفصل دارای ورم باشد، ورم مفصل کم میشود.
- اگر عضلات اطراف مفصل ضعیف هستند، فیزیوراپی زانو کمک می‌کند تا عضلات اطراف مفصل قوی شوند و مفصل
قدرت بیشتری داشته باشد و وزن را بهتر بتواند تحمل کند و فرد مشکلات حرکتی کمتری داشته باشد.
- فیزیوتراپی زانو به تعادل کمک می‌کند✔
- از آنجایی که مفصل زانو مفصل تحمل کننده وزن بدن میباشد، در تعادل هم بسیار مهم است و هر گونه درد و ناراحتی در این ناحیه می‌تواند روی تعادل کلی فرد و مدل راه رفتن او هم اثر بگذارد و فیزیوتراپی می‌تواند راه رفتن و تعادل را هم اصلاح کند
- عملکرد فرد را برای انجام فعالیت‌های روزمره بهبودببخشد و فرد با راحتی بیشتری می‌تواند کارهای شخصی خود را انجام داده که بیشتر در موارد آرتروز این مورد قابل توجه است
فیزیوراپی زانو با لیزر
همانطور که لیزرتراپی در درمان مشکلات سایر اندام‌ها کاربرد دارد، برای درمان و بهبودی مشکلات مرتبط با زانو نیز استفاده میشود. فیزیوتراپی زانو با لیزر در موارد زیر کاربرد دارد⤵️
- درمان درهای زانو⚪
- کنترل التهاب و ورم زانو⚪
وسرعت بخشیدن به فرآیند ترمیم در افرادی که آسیبی در زانو دارند
دستگاه فیزیوتراپی زانو
:پرکاربردترین دستگاه های فیزیوتراپی زانو عبارتند از
- تحریک الکتریکی برای کنترل درد⬅️
️تنس⬅️
fes⬅️
- فاردیک برای انقباض و تقویت عضلات زانو⬅️
- اولتراسوند⬅️
- لیزر⬅️
- گرمای سطحی یا هات پک
- مگنت⬅️
- سی پی ام در افرادی که تازه جراحی زانو داشته اند و دامنه حرکتی ندارند استفاده میشود⬅️
- تکار⬅️
مگنت تراپی چگونه به درمان زانو درد کمک می‌کند؟
به خاطر این که مفصل زانو، مفصل بزرگی است و عمق زیادی هم دارد و شاید یک سری دستگاه‌ها نتوانند نفوذ زیادی داشته باشند، دستگاه مگنت از این جهت دستگاه بسیار خوبی است و می‌تواند نفوذ مورد نیاز را در عمق مفصل ایجاد کند.
کاربرد تکارتراپی در فیزیوتراپی زانو
تکار تراپی گرمای عمقی است که برای مفصل زانو استفاده میشود
و در مواردی مانند آسیب مینیسک، acl و pcl و … که دسترسی مستقیم به داخل مفصل نداریم، گزینه خیلی خوبی می‌تواند باشد
عوارض فیزیوتراپی زانو چیست؟
فیزیوتراپی زانو هیچ گونه عوارض و منع مصرف نداردفقط ممکن است در مواردی که ورم مفصل خیلی خیلی شدید است، شروع نشود. برای مثال اول با دارو ورم کمتر شده و سپس فیزیوتراپی انجام شود که اگر پزشک توصیه به فیزیوتراپی کند، درمان شروع میشود
از دیگر موارد منع فیزیوتراپی زانو می‌تواند زمان‌های بعد از جراحی باشد که بسته به نظر پزشک ممکن است تا چند روز فیزیوتراپی را شروع نکند،در بقیه موارد و به صورت کلی، فیزیوتراپی مفصل زانو هیچ گونه عوارض یا منع استفاده ندارد
آب درمانی✅
در آب درمانی این امکان وجود دارد که با درد کمتری حرکات ورزشی را انجام دهید، شما می‌توانید برای تقویت عضلات مفصل زانو حرکات زیر را در آب انجام دهید: قدم برداشتن به جلو و عقب، حرکات کششی پشت ران وساق دوچرخه زدن درآب، آب درمانی نسبت به سایر موارد تاثیری در حد 20 درصد دارد.
______________
اصلاح سبک زندگی✅
️با برخی تغییرات در زندگی روزانه می‌توانید مفصل زانوی خود را محافظت کرده و روند پیشرفت آرتروز را آهسته‌تر کنید
⬇️
- ۱-فعالیت‌هایی که باعث تشدید بیماری میشود (مانندبالا رفتن از پله) را به حداقل برسانید
- ۲_فعالیت‌هایی مانند دویدن یا تنیس را با فعالیت‌های کم
برخوردی مانند پیاده‌روی، شنا یا دوچرخه سواری جایگزین کنید تا میزان فشار بر زانوهای خود را کاهش دهید
- ۳_کاهش وزنمی‌تواند فشار وارده بر روی مفصل زانو را کاهش دهد و در نتیجه موجب کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل زانو گردد
- ۴_در صورت امکان از توالت فرنگی استفاده کنید
- ۵_از دو زانو، چهار زانو و سر دو پا نشستن خودداری کنید و به جای آن از صندلی استفاده کنید
- ۶_استفاده ازعصا، زانوبند، کفی طبی، بریس زانو و سایر ابزارهای کمکی در این زمینه می‌تواند مفید باشد
جراحی✅
در صورت عدم بهبود ساییدگی زانو به روش‌های فوق، جراحی آخرین متد درمانی برای این بیماری است. ۳ روش جراحی
:برای درمان ساییدگی زانو وجود دارد
- جراحی آرتروسکوپی➖
- جراحی استئوتومی➖
- جراحی تعویض مفصل زانو➖
درمان‌های مکمل✅
سایر درمان‌های غیر جراحی که برای کنترل ساییدگی زانو موثر عمل می‌کنند شامل موارد زیر است
طب سوزنی: در کاهش درد آرتروز می‌تواند کمک کننده باشد
اوزون تراپی: در این پروسه اوزون جهت ترمیم بافت‌های آسیب دیده به زانو تزریق میشود( دارای اویدنس و منابع علمی کمی میباشد)
تزریق پی آر پی: تزریق پلاسمای غنی از پلاکت نیز از جمله روش‌های جدید برای بهبود آسیب‌های زانو است
مکمل‌های غضروف ساز: تجویز قرص‌های غضروف ساز به کاهش درد و تورم مفصلی کمک می‌کند. از مزایای این قرص‌ها می‌توان به کاهش درد و افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکت مفاصل اشاره کرد( تاثیری در حد 5 تا 10 درصد)
:جمع بندی
ساییدگی مفصل بیماری است که درآن غضروف اطراف مفصل زانو(غضروف انتهای استخوان)، به تکه های کوچکتری شکسته میشوند واین تکه ها دراطراف مفصل بصورت شناور باقی میمانند ، وغضروف به دلیل داشتن بافت ارتجاعی و لغزنده در تسهیل حرکت مفصل و استخوان نقش بسیار مهمی دارد و وقتی فرسایش می یابد این لغزندگی از بین می‌رود وحرکت مفصل و استخوان با مشکلاتی مواجه میشوند
ساییدگی زانو علت های مختلفی داشت که ازجمله دلایل شایع آن افزایش سن،افزایش وزن،فعالیت شدید ،ژنتیک،آسیب به مفصل و…میتواندباشد واین بیماری نیز علائم بخصوص خود رادارد مانندکاهش درجه چرخش زانو،التهاب زانو،درددرناحیه زانووسایرمواردی که ذکر گردید
:ساییدگی زانو درجات مختلف داردشامل درجات،مشکوک،خفیف،متوسط،شدید
از آنجا که آرتروز زانو اغلب روال تخریبی پیش‌رونده و برگشت‌ناپذیر دارد، اهداف درمانی، شامل بهبود عملکرد و کنترل درد بیماران میباشد.وبا فیزیوتراپی،آب درمانی،ورزش فیزیوتراپی و…می‌توانیم عملکرد آن رابهبودببخشیم،اقدام به درمان زود هنگام می‌تواند احتمال حفظ یکپارچگی مفصل و عملکرد آن را برای سال‌های بعد و یا حتی تا آخر عمر افزایش دهد. در مرحله اول بیماری، می‌توان آن را با مصرف برخی از داروها و یا تزریق درمان کرد،اما زمانی که به بخش زیادی از غضروف زانو آسیب وارد شده باشد، جراحی بهترین درمان آرتروز یا ساییدگی مفصل زانو خواهدبود
اگر شما هم زانو درد دارید و با مشکلات درد زانو دست و پنجه نرم می کنید می توانید با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی پالادیوم شیراز به عنوان بهترین فیزیوتراپی زانو در شیراز به این درد پایان دهید.
کافی است با شماره زیر تماس حاصل نمایید ، ما در کنار شما هستیم.
0917258656
07136287448